Data wydarzenia:

Wykład nr 1: Nieskończoność w matematyce - refleksja filozoficzno-historyczna

Data: poniedziałek 09.10.2023, godz. 12:30

Miejsce: ul. Szamarzewskiego 89C, sala 215, Wydział Filozoficzny UAM

Prelegent: Prof. dr hab. Roman Murawski

Streszczenie: 

Nieskończoność jest pojęciem w matematyce nieodzownym, obecna w niej była od początku. Sprawiała jednak trudności prowadząc do paradoksów. Celem wykładu jest przyjrzenie się temu, jak rozwijała się refleksja nad nieskończonością w matematyce, jak matematycy podchodzili do nieskończoności, jak ją traktowali i rozumieli, jak wreszcie starali się eliminować i usuwać trudności, które w związku z nią się pojawiały.

W toku wykładu zostaną przedstawione koncepcje Arystotelesa, Euklidesa, Proklosa, Galileusza, Newtona, Gaussa, Leibniza, Kanta, Mikołaja z Kuzy i innych aż po współczesne koncepcje filozofii matematyki i po podejście aksjomatyczne w teorii mnogości. Pokazane zostanie również, jak koncepcje filozoficzne i teologiczne wpływały na rozumienie nieskończoności.

Szczególny nacisk zostanie położony na problemy filozoficzne związane ze zrozumieniem natury nieskończoności. Dzięki teorii mnogości matematyka dysponuje dzisiaj matematycznym, niezależnym od filozofii pojęciem nieskończoności. Taki podejście oparte na ujęciu aksjomatycznym nie jest jednak wolne od trudności, gdyż wydaje się, że pełne zrozumienie natury nieskończoności za pomocą narzędzi matematycznych nie jest możliwe.

O wykładowcy:

Doktor (1979) oraz doktor habilitowany (1992) nauk matematycznych w dyscyplinie matematyka, magister teologii (1980), licentiatus in sacra theologia (1985), profesor nauk humanistycznych w dyscyplinie filozofia (2001). Emerytowany profesor Wydziału Matematyki i Informatyki UAM. Promotor dwu rozpraw doktorskich. Zainteresowania naukowe dotyczą logiki matematycznej i podstaw matematyki oraz filozofii i historii matematyki i logiki. Laureat Nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (1982, 1987, 1996), Nagrody Głównej PTM im. Samuela Dicksteina (1997), subsydium profesorskiego Fundacji Nauki Polskiej (2006), Nagrody Naukowej Miasta Poznania (2012). Członek Komitetu Historii Nauki i Techniki PAN (2003-2007), członek Academia Europaea (od 2018), członek-korespondent PAU (od 2022), członek Komitetu Nauk Filozoficznych PAN (2020-2024), członek-współzałożyciel Logic and Religion Association (od 2022). Prodziekan Wydziału Matematyki i Informatyki UAM (2005-2012). Odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2003) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2017).

Zapraszamy do obejrzenia nagrania wykładu.