prof. Jerzy Albrycht
Profesor Jerzy Albrycht (1924−2021)
Jerzy Albrycht urodził się 12 lutego 1924 roku we Lwowie. Jego rodzicami byli Andrzej Albrycht (1878−1937), rzeźbiarz i nauczyciel w Szkole Technicznej we Lwowie, zesłany na wygnanie na Syberię, oraz Malwina Albrycht (1892−1973) z domu Wilczek. Wykształcenie powszechne i przedmaturalne otrzymał we Lwowie. Ostatnią klasę ukończył w 1941 roku w szkole radzieckiej. Od 1943 roku, po wstępnym egzaminie u prof. Władysława Orlicza, był przez dwa lata wolnym słuchaczem na tajnym Uniwersytecie Jana Kazimierza. Słuchał wykładów Andrzeja Alexiewicza (wybrane działy matematyki), Władysława Nikliborca (całka Riemanna) i Mirona Zarzyckiego (geometria). W latach 1942−1944 pracował jako laborant w Institut für Fleckfieberund Virusforschung (Instytut Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami) prof. Rudolfa Weigla we Lwowie, nastęnie w latach 1944−1945 w Instytucie Szczepionki przeciw Tyfusowi w Częstochowie. Albrycht świadectwo maturalne uzyskał w Częstochowie w 1945 roku i po maturze zamieszkał w Poznaniu.
Na Uniwersytecie Poznańskim (UP) Jerzy Albrycht studiował matematykę (magisterium 1949) i fizykę (magisterium 1952). W roku 1975 roku ukończył studia (bez obrony pracy magisterskiej) na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (obecna nazwa: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego − UKSW).
W roku 1945 do Poznania wrócił Władysław Orlicz na swoje przedwojenne stanowisko profesora Uniwersytetu Poznańskiego. W roku 1946 Jerzy Albrycht został jego młodszym asystentem, pracował na UP/UAM do 1981 roku (od 1955 roku UP nosi nazwę: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza − UAM). W Instytucie Matematycznym Polskiej Akademii Nauk (IM PAN) pracował w latach 1952−1964, gdzie w roku 1959 obronił pracę doktorską pt. Teoria przestrzeni Marcinkiewicza-Orlicza i pewne jej zastosowania (promotor: Władysław Orlicz; recenzenci: Stanisław Hartman i Czesław Ryll-Nardzewski). Habilitował się w roku 1964 na UAM i otrzymał stanowisko oraz tytuł naukowy docenta. Tytuł rozprawy habilitacyjnej: Teoria przestrzeni Lp z mieszaną normą dla skończenie addytywnych funkcji zbiorów. (Recenzenci w postępowaniu habilitacyjnym: Stanisław Mazur, Władysław Orlicz i Zygmunt Zahorski.) Z Orliczem współpracował do roku 1969.
W roku 1981 Jerzy Albrycht przeniósł się na Politechnikę Poznańską (PP). W roku 1984 otrzymał tytuł profesora. Na Politechnice Poznańskiej pracował do roku 1990 do przejścia na emeryturę. W latach 1972-2003 pracował na pół etatu w Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (od 2008 roku AE nosi nazwę Uniwersytet Ekonomiczny).
Jerzy Albrycht jest autorem lub współautorem prawie 40 prac naukowych. Mathematical Reviews zamieszcza recenzje jego 11 prac autorskich i 19 prac współautorskich. Prace te dotyczą analizy funkcjonalnej, analizy matematycznej, teorii aproksymacji, analizy numerycznej, a także mechaniki dyskretnej. Jego analiza funkcjonalna to między innymi przestrzenie Orlicza, przestrzenie Marcinkiewicza-Orlicza (wprowadzone w jego pracy doktorskiej), normy mieszane i przestrzenie modularne. Do analizy matematycznej, w szczególności do teorii aproksymacji, należą prace dotyczące sumowalności pewnych wielomianów i szeregów Fouriera. Prace z analizy numerycznej dotyczą numerycznych rozwiązań równań różniczkowych. Zbiory rozmyte pojawiły się w teorii funkcji wielowartościowych w zastosowaniu do ekonomii, a mechanika dyskretna – w pewnych badaniach z dziedziny astronomii. Nie ma tu miejsca na analizę tych prac. Zamiast tego ciekawostka: debiutancka praca Jerzego Albrychta z roku 1951 dotycząca reguły L’Hôspitala dla funkcji o wartościach wektorowych jest cytowana po 70 latach w American Mathematical Monthly.
Profesor Albrycht prowadził wykłady, ćwiczenia i seminaria dla studentów trzech poznańskich uczelni (UAM, PP, AE). Wykładał m.in. geometrię analityczną, analizę funkcjonalną, funkcje specjalne, metody aproksymacji, metody numeryczne i optymalizację matematyczną. Wykładał również dla doktorantów oraz dla grup podoktorskich. Prowadził seminaria naukowe, m. in. Seminar on Fuzzy and Interval Mathematics, matematyczne metody w ekonomii oraz z matematyki dyskretnej, teorii aproksymacji, wybranych zagadnień analizy funkcjonalnej, teorii grafów. Był promotorem 22 rozpraw doktorskich Ośmiu autorów tych rozpraw habilitowało się, a sześciu zostało profesorami tytularnymi. Magistrów wypromował około 300. W celach naukowych wyjeżdżał do Bułgarii, Czechosłowacji, Danii, Egiptu, Izraela, NRD, Szwecji, ZSRR i na Węgry.
Jerzy Albrycht piastował ważne stanowiska. Na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii UAM był organizatorem i kierownikiem Pracowni Metod Numerycznych UAM (1965−1969), Zakładu Metod Numerycznych UAM (1972−1981). Zorganizował i kierował Laboratorium Elektronicznej Techniki Obliczeniowej (1969−1974, obecna nazwa: Centrum Zarządzania Infrastrukturą i Projektami Informatycznymi UAM) i Sekcją Metod Numerycznych na studiach matematycznych (1969−1972). Na Akademii Ekonomicznej zorganizował Zakład Matematyki i kierował nim (1972−1990). Był też kierownikiem Zakładu Metod Numerycznych Politechniki Poznańskiej (1982−1990).
Profesor Albrycht pełnił różne funkcje w organizacjach naukowych: prezesa Oddziału Poznańskiego Polskiego Towarzystwa Matematycznego (1969−1971 i 1983−1987). przewodniczącego Komisji Historycznej PTM (1971−1984), sekretarza lub przewodniczącego Okręgowego Komitetu Olimpiad Matematycznych (1950−1968). Był też działaczem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich. Jako katolik wspierał działalność Gminy Wyznaniowej Żydowskiej oraz był inicjatorem powstania Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Izraelskiej w Poznaniu.
Profesorowi Jerzemu Albrychtowi w uznaniu zasług za różnorodną działalność przyznano m. in. następujące odznaczenia: Medal Komisji Edukacji Narodowej, Honorową Odznakę Miasta Poznania, Medal XXX-lecia Olimpiady Matematycznej, Medal za Zasługi dla Akademii Ekonomicznej, Dyplom uznania Naczelnej Organizacji Technicznej za wkład w rozwój informatyki w regionie poznańskim, Złotą Odznakę Polskiego Związku Filatelistów, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.
Profesor Jerzy Albrycht zmarł 2 czerwca 2021 roku w Poznaniu w wieku 97 lat.
Źródła
1. M. Jaroszewska, M. Kołowska-Gawiejnowicz, Profesor Jerzy Albrycht, Wydział Matematyki i Informatyki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań 2022. (Nieopublikowany manuskrypt opracowany na podstawie dokumentów z archiwów trzech uczelni poznańskich: UAM, PP, UE oraz UKSW w Warszawie, IM PAN w Warszawie ize zbiorów prywatnych Jerzego Albrychta.
2. Recenzje prac Jerzego Albrychta w Mathematical Reviews w latach 1951-1991.