Zygmunt Zawirski

(28 IX 1882 Berezewica Mała, k. Zbaraża – 2 IV 1948 Końskie)

Po ukończeniu w roku 1901 gimnazjum we Lwowie, studiował w latach 1901–1906 filozofię, matematykę i fizykę na Uniwersytecie Jana Kazimierza, gdzie jego patronem był Kazimierz Twardowski. Studia kontynuował w Berlinie (1909) i Paryżu (1910). Doktoryzował się we Lwowie w roku 1910 (promotor: Kazimierz Twardowski). Następnie uczył matematyki i propedeutyki filozofii w gimnazjach lwowskich. Habilitował się w roku 1924 na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie na podstawie rozprawy o metodzie aksjomatycznej w przyrodoznawstwie. W latach 1924–1928 wykładał filozofię na Wydziale Ogólnym Politechniki Lwowskiej. W roku 1928 objął Katedrę Teorii i Metodologii Nauk na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Poznańskiego. W roku 1937 przeniósł się na Uniwersytet Jagielloński. W czasie II wojny światowej brał udział w tajnym nauczaniu. Zajmował się głównie metodologią nauk, a także teorią poznania i ontologią, zwłaszcza w zakresie problematyki związanej z rozwojem fizyki, w szczególności teorii względności i teorii kwantów. Był najwybitniejszym wówczas polskim specjalistą w dziedzinie pogranicza fizyki i filozofii. Interesował się także zastosowaniami logiki matematycznej. Uważany za jednego z prekursorów tzw.  kwantowej.

Opracował Roman Murawski

1. J. Woleński, Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska, PWN, Warszawa 1985.
2. R. Murawski, Filozofia matematyki i logiki w Polsce międzywojennej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2012.
3. R. Murawski,. Logika na uniwersytecie w Poznaniu, Nauka Polska. Jej Potrzeby Organizacja i Rozwój, XXVIII (LIII) (2019), 19–35.