Zakład Algebry i Teorii Liczb

W zakładzie prowadzone są badania w zakresie Teorii Liczb, ze szczególnym uwzględnieniem analitycznej teorii liczb, ogólnej teorii funkcji L, teorii rozmieszczenia liczb i ideałów pierwszych, obliczeniowej teorii liczb i jej zastosowań w kryptologii, ilościowej teorii faktoryzacji, dynamiki arytmetycznej i teorii rozwinięć liczb rzeczywistych.

Pracownicy zakładu publikują w czołowych czasopismach międzynarodowych (m. in. Annals of Mathematics, Inventiones Mathematicae, Acta Mathematica, Duke Mathematical Journal, Journal of the EMS, Mathematische Annalen, Journal für die reine und angewandte Mathematik, Transactions of the AMS i inne); organizują też międzynarodowe konferencje naukowe. Ważną stroną działalności pracowników zakładu jest aktywność edytorska. W ramach zakładu działają dwie redakcje czasopism matematycznych: Acta Arithmetica i Functiones et Approximatio, Commentarii Mathematici.

Lista pracowników Zakładu

Kierownik zakładu, prof. dr hab. Jerzy Kaczorowski, jest członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, przewodniczącym Komitetu Matematyki PAN i wiceprezesem Oddziału Poznańskiego PAN. Jest też członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. W latach 2003 – 2006 był laureatem konkursu „Mistrz” Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Jest też laureatem licznych innych nagród, m. in. Medalu Sierpińskiego (2012 r.), nagrody Prezesa Rady Ministrów (2001 r.), nagrody Polskiej Akademii Nauk (1992 r.), nagrody W. Sierpińskiego (1988 r.) przyznawanej przez Polskie Towarzystwo Matematyczne i czterech Nagród Ministra (Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, 1983, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, 1986 oraz Ministra Edukacji Narodowej, 1988 i 1992). Był też mówcą plenarnym na Zjazdach Polskiego Towarzystwa  Matematycznego (w roku 1995, 2000, 2005 i 2019) i mówcą zaproszonym na II Europejskim Kongresie Matematycznym (Budapeszt, 1996). Specjalizuje się w analitycznej teorii liczb. Jego osiągnięcia naukowe zawarte są w publikacjach dostępnych pod adresem: http://www.ams.org/mathscinet/search/publications.html?pg1=INDI&s1=96610, a o innej jego działalności można przeczytać na stronach "Seminarium", "Konferencje", "Projekty", "Redakcje" i "Dydaktyka" oraz na stronie Wikipedii: https://pl.wikipedia.org/wiki/Jerzy_Kaczorowski.

Dr Karol Gierszewski zajmuje się analityczną teorią liczb. Jego osiągnięcia naukowe zawarte są w publikacjach dostępnych pod adresem: https://mathscinet.ams.org/mathscinet/search/publdoc.html?pg1=INDI&r=1&s1=1050842&sort=Newest&vfpref=html, a o innej jego działalności można przeczytać na stronach "Seminarium", "Konferencje", "Projekty", i "Dydaktyka".

Dr hab. Maciej Grześkowiak, prof. UAM, zajmuje się obliczeniową teorią liczb i jej zastosowania w kryptologii. Jego osiągnięcia naukowe zawarte są w publikacjach dostępnych pod adresem: https://mathscinet.ams.org/mathscinet/search/publications.html?pg1=INDI&s1=799788, a o innej jego działalności można przeczytać na stronach "Seminarium", "Konferencje", "Projekty" i "Dydaktyka".

Dr hab. William (Bill) Mance, prof. UAM, specjalizuje się w zagadnieniach dynamiki arytmetycznej i teorii rozwinięć liczb rzeczywistych. Jego osiągnięcia naukowe zawarte są w publikacjach dostępnych pod adresem: https://mathscinet.ams.org/mathscinet/search/publications.html?pg1=INDI&s1=933136, a o innej jego działalności można przeczytać na stronach "Seminarium", "Projekty", i "Dydaktyka".

Dr hab. Łukasz Pańkowski, prof. UAM, był laureatem III edycji Międzynarodowej Nagrody im. Stefana Banacha za najlepszą rozprawę doktorską w dziedzinie nauk matematycznych. Jest też członkiem jury konkursu “Krok w przyszłość” Fundacji mBanku na najlepszą pracę studencką z matematyki. Jego osiągnięcia naukowe zawarte są w publikacjach dostępnych pod adresem: http://www.ams.org/mathscinet/search/publications.html?pg1=INDI&s1=888291, a o innej jego działalności można przeczytać na stronach "Seminarium", "Konferencje", "Projekty", "Redakcje" i "Dydaktyka".

Dr hab. Maciej Radziejewski, prof. UAM, otrzymał za swoją rozprawę doktorską nagrodę Prezesa Rady Ministrów w 2003 r. W roku 1999 otrzymał stypendium Fundacji im. Rodziny Kulczyków, w roku 2002 nagrodę magazynu „Polityka” dla młodych naukowców, a w latach 2004 – 2005 stypendium krajowe Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej dla młodych naukowców. We współpracy z prof. Zbigniewem W. Kundzewiczem z PAN brał też udział w kilku projektach Unii Europejskiej (nr EVK2OCT2001-0018 „Modelling the Impact of Climate Extremes”, nr GOCE-CT-2003-505539 „Ensemble-based predictions of climate changes and their impacts”, nr 018476-GOCE „Adaptation and Mitigation Strategies” i nr 036946 „Water and global change”) i w projekcie NATO-wskiego programu międzynarodowej współpracy naukowej „Trend detection in river flow data”. Jego osiągnięcia naukowe zawarte są w publikacjach dostępnych pod adresem: http://www.ams.org/mathscinet/search/publications.html?pg1=INDI&s1=688170, a o innej jego działalności można przeczytać na stronach "Seminarium", "Konferencje", "Projekty", "Redakcje" i "Dydaktyka" oraz na stronie Wikipedii: https://pl.wikipedia.org/wiki/Maciej_Radziejewski_(matematyk).

Prekursorem poznańskiej teorii liczb był Stanisław Knapowski. W celu bliższego zapoznania się ze szczegółami i twórczością prof. Knapowskiego odsyłamy do pracy napisanej przez prof. J. Kaczorowskiego pt. "Życie i twórczość Stanisława Knapowskiego (1931-1967)" (pobierz).

Zakład Algebry i Teorii Liczb powstał w 1970 roku jako jeden z 8 zakładów naukowych nowo utworzonego Instytutu Matematyki UAM. Pierwszym kierownikiem został Włodzimierz Staś, który tę funkcję sprawował do momentu przejścia na emeryturę w 1995 roku. W celu zapoznania się z twórczością prof. Stasia odsyłamy do notki biograficznej napisanej przez prof. J. Kaczorowskiego i opublikowanej w Wiadomościach Matematycznych (pobierz).

Po kilkuletnich przemianach w strukturze Uniwersytetu (patrz), w roku 1993, Zakład Algebry i Teorii Liczb stał się częścią, wyodrębnionego z Wydziału Matematyki i Fizyki, Wydziału Matematyki i Informatyki. Od 1995 kierownikiem zakładu jest prof. Jerzy Kaczorowski.

Seminarium zakładowe jest poświęcone aktualnym problemom Teorii Liczb. Odbywa się regularnie we wtorki, w godz. 9:30–11:00. Dokładniejsze informacje o tematach i mówcach można znaleźć na stronie: http://atl.amu.edu.pl.

Konferencje (współ-)organizowane przez pracowników zakładu.

Italian-Polish Number Theory Days 2006

Konferencja zorganizowana w 2006 r. w Poznaniu przez prof. Jerzego Kaczorowskiego i prof. Alberta Perellego. Wśród mówców plenarnych znaleźli się m. in. Roberto Dvornicich (Pisa), Władysław Narkiewicz (Wrocław), Andrzej Schinzel (Warszawa), Carlo Viola (Pisa).

NTW 2017

Konferencja zorganizowana w 2017 r. przez Łukasza Pańkowskiego i Macieja Radziejewskiego we współpracy z Karolem Gierszewskim, Maciejem Grześkowiakiem i Adrianem Łydką, z okazji 60-tych urodzin prof. Jerzego Kaczorowskiego. Mówcami plenarnymi byli R. Balasubramanian (Chennai), J. Brüdern (Getynga), B. Conrey (San Jose), C. Dartyge (Lorraine), A. Geroldinger (Graz), D. Goldfeld (Nowy Jork), H. Helfgott (Getynga), H. Iwaniec (New Brunswick), A. Perelli (Genua), J. Pintz (Budapeszt), O. Ramaré (Marsylia) i A. Schinzel (Warszawa).

NuTMiC 2022

Cykl konferencji poświęconych zastosowaniu teorii liczb w kryptologii. Pierwsza edycja NuTMiC 2019 została zainicjowana przez prof. Jerzego Kaczorowskiego oraz prof. Jacka Pomykałę i odbyła się na Uniwersytecie Warszawskim. Trzecia z cyklu konferencji NuTMiC  odbędzie się w 2022 roku i jest organizowana przez Macieja Grześkowiaka i Karola Gierszewskiego

Sesja tematyczna podczas zjazdu DMV PTM (Poznań)

Sesja tematyczna poświęcona analitycznej teorii liczb zorganizowana przez prof. Jörga Brüderna i prof. Jerzego Kaczorowskiego w 2014 r. podczas wspólnego zjazdu Niemieckiego Towarzystwa Matematycznego (DMV) i Polskiego Towarzystwa Matematycznego (PTM). Wśród zaproszonych mówców znaleźli się m. in. V. Blomer (Getynga), W. Narkiewicz (Wrocław), A. Perelli (Genua) i J. Pintz (Budapeszt).

Sesja tematyczna podczas zjazdu UMI-SIMAI-PTM (Wrocław)

Sesja tematyczna poświęcona teorii liczb zorganizowana przez Sandro Bettina, Ilarię del Corso, Łukasz Pańkowskiego i Macieja Radziejewskiego w 2018 r. podczas wspólnego zjazdu włoskich towarzystw UMI i SIMAI oraz Polskiego Towarzystwa Matematycznego (PTM). Wśród zaproszonych mówców znaleźli się m. in. G. Banaszak (Poznań), R. Dvornicich (Pisa), G. Molteni (Mediolan), A. Perelli (Genua), A. Schinzel (Warszawa).

Sesja tematyczna podczas Jubileuszowego Zjazdu Matematyków Polskich w stulecie PTM (Kraków)

Sesja tematyczna poświęcona teorii liczb zorganizowana przez Grzegorza Banaszaka, Łukasza Pańkowskiego i Tomasz Schoena w 2019 r. podczas Jubileuszowego Zjazdu Matematyków Polskich z okazji 100-lecia powstania Towarzystwa Matematycznego w Krakowie. Wśród zaproszonych mówców znaleźli się m. in. M. Lemańczyk (Toruń), M. Radziwiłł (Pasadena), M. Ulas (Kraków).

Ogólnopolskie Sympozjum Naukowe. Muzyka – matematyka. Konteksty, relacje, perspektywy (Poznań)

Cykl konferencji, które są poświęcone szeroko rozumianym  związkom matematyki i muzyki. Wydarzenie jest organizowane przez członka naszego zakładu Macieja Grześkowiaka oraz Monikę Kędziorę i Piotra Niewiedziała z Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu. Pierwsze sympozjum odbyło się w grudniu 2018 roku, kolejne w latach 2019 i 2020.

Od wielu lat niemal nieprzerwanie pracownicy zakładu biorą udział w projektach badawczych. Tutaj wymieniamy tylko te, którymi kierowali lub kierują pracownicy zakładu, realizowane po roku 2000.

2020 – 2025

Grant NCN Sonata Bis, nr 2019/34/E/ST1/00082

Tytuł: Metody teoriomnogościowe w dynamice i teorii liczb

Kierownik: dr hab. William Mance, prof UAM

2018 – 2021

Grant NCN Opus, nr 2017/25/B/ST1/00208

Tytuł: Metody analityczne w teorii liczb

Kierownik: prof. dr hab. Jerzy Kaczorowski

2017 – 2021

Grant NCN Sonata, nr 2016/23/D/ST1/01149

Tytuł: Rozmieszczenie wartości funkcji typu dzeta i funkcji typu L

Kierownik: prof. UAM dr hab. Łukasz Pańkowski

2014 – 2017

Grant NCN Opus, nr 2013/11/B/ST1/02799

Tytuł: Metody analityczne w badaniach arytmetycznych

Kierownik: prof. dr hab. Jerzy Kaczorowski

2011 – 2014

Grant NCN, nr N N201 6059 40

Tytuł: Badanie własności funkcji typu L i ich zastosowania w teorii liczb

Kierownik: prof. dr hab. Jerzy Kaczorowski

2007 – 2010

Grant MNiSW, nr N N201 1482 33

Tytuł: Badanie struktury klasy Selberga i zastosowania funkcji L w teorii liczb

Kierownik: prof. dr hab. Jerzy Kaczorowski

2003 – 2006

Grant KBN, nr 1PO3A00826

Tytuł: Metody Analityczne w Teorii Liczb

Kierownik: prof. dr hab. Jerzy Kaczorowski

1999 – 2002

Grant KBN, nr 2 PO3A 024 17

Tytuł: Funkcje L i ich zastosowania

Kierownik: prof. dr hab. Jerzy Kaczorowski

W ramach zakładu działają dwie redakcje czasopism matematycznych: Acta Arithmetica i Functiones et Approximatio, Commentarii Mathematici. Redaktorem naczelnym obu czasopism jest prof. dr hab. Jerzy Kaczorowski, a sekretarzami naukowymi tych redakcji są dr hab. Łukasz Pańkowski, prof. UAM (Functiones et Approximatio) i dr hab. Maciej Radziejewski, prof. UAM (Acta Arithmetica).

Acta Arithmetica

Jest to czasopismo matematyczne założone w Warszawie w 1935 r. przez Salomona Lubelskiego i Arnolda Walfisza, jako pierwsze na świecie czasopismo specjalistyczne poświęcone wyłącznie teorii liczb. Obok Fundamenta Mathematica i Studia Mathematica jest uważane za jedno z trzech najważniejszych czasopism polskiej szkoły matematycznej.

https://www.impan.pl/en/publishing-house/journals-and-series/acta-arithmetica

Functiones et Approximatio, Commentarii Mathematici

Jest to czasopismo matematyczne założone w Poznaniu w 1974 r. Specjalizuje się w szeroko rozumianej analizie matematycznej i jej zastosowaniach. W ostatnich latach większość publikowanych prac dotyczy zagadnień teorii liczb.

https://projecteuclid.org/euclid.facm

Zajęcia prowadzone przez pracowników Zakładu Algebry i Teorii Liczb:

  • Algebra na studiach I i II stopnia
  • Algebra liniowa na studiach I i II stopnia
  • Algebra liniowa i geometria
  • Algorytmy kwantowe
  • Bezpieczeństwo protokołów i systemów informatycznych
  • Kryptografia z elementami algebry
  • Krzywe eliptyczne w kryptografii
  • Matematyka (kursy dla innych wydziałów)
  • Multiplikatywna teoria liczb
  • Muzyka algorytmiczna
  • Podstawy programowania
  • Programowanie obiektowe
  • Teoria liczb
  • Teoria liczb ze wstępem do analitycznej teorii liczb
  • Wstęp do algebry i teorii liczb

Zajęcia te są również oferowane w wybranych latach akademickich w języku angielskim.

Pracownicy